Χόρxε Λουίς Μπόρχες, Τρία ποιήματα, μετάφραση: Ευγένιος Αρανίτσης

Χόρχε Λουίς Μπόρχες, Τρία ποιήματα

μετάφαση: Ευγένιος Αρανίτσης

οι μεταφράσεις δημοσιεύθηκαν για πρώτη φορά

στο τεύχος 9 του περιοδικού Δέντρο το 1979

ΣΚΑΚΙ ΙΙ

Ἐπίμονος βασιλιάς, πλάγιος ἀξιωματικός, πικρὴ βασίλισσα,
εὐθὺς πύργος καὶ πολυτεχνα πιόνια –
πάνω στὸ σκακιστικὸ ἀσπρόμαυρο πεδίο
ἀναζητοῦν καὶ διασταυρώνουν τὶς πάνοπλες ἐξορμήσεις τους.

Δὲν καταλαβαίνουν ὅτι τὸ κυρίαρχο
χέρι τοῦ παίχτη ρυθμίζει τὴν τύχη τους
Ἀγνοοῦν πὼς μιὰ μοῖρα σκληρὴ σὰ διαμάντι
κυβερνᾷ τὴν ἐκλογή τους κι ἐλέγχει τὸ ταξίδι τους.

Ὁ παίχτης, εἶναι κι αὐτός, αἰχμάλωτος κάποιου καπρίτσιου
(ἡ φράση εἶναι τοῦ Ὀμὰρ) σ’ ἄλλο ἐπίπεδο
χωρισμένο σταυρωτὰ σὲ μαῦρες νύχτες κι ἄσπρες μέρες.

Ὁ Θεὸς κινεῖ τὸν παίχτη κι αὐτὸς μὲ τὴ σειρά του,
τὰ κομμάτια.
Ἀλλὰ ποιὸς Θεὸς πίσω ἀπ’ τὸν Θεὸ ξεκινάει τὸν κύκλο
τῆς σκόνης καὶ τοῦ χρόνου καὶ τοῦ ὄνειρου καὶ τῆς ἀγωνίᾳς;

*

ΠΡΩΤΕΑΣ

Πρὶν οἱ κωπηλάτες τοῦ Ὀδυσσέα κατορθώσουν
νὰ ἐξαντλήσουν τὴ θάλασσα, ποῦχε τὸ χῶμα τοῦ κρασιοῦ
μπορῶ νὰ μαντέψω τὶς ἀκαθόριστες μορφὲς
αὐτοῦ του γέρου θεοῦ ποὺ τ’ ὄνομά του ἦταν Πρωτέας.
Βοσκὸς τῶν ὑδάτινων κοπαδιῶν τῶν κυμάτων
καὶ κάτοχός του δώρου τῆς προφητείας,
τοῦ ἄρεσε νὰ κρατάει μυστικὲς τὶς γνώσεις του
καὶ ν’ ἀπαντάει μὲ τρόπο διφορούμενο.
Ὅταν τὸ ζήταγαν οἱ ἄνθρωποι, ἔπαιρνε τὴ μορφὴ
ἑνὸς λονταριοῦ ἢ μιᾶς χαρούμενης φωτιᾶς
ἢ ἑνὸς δέντρου ποὺ ἁπλώνει τὴ σκιά του στὸ ποτάμι
ἢ τοῦ νεροῦ ποὺ χάνεται διαρκῶς μὲς στὸ νερό.
Μὴ φοβηθεῖς τὸν Πρωτέα τὸν Αἰγύπτιο,
ἐσύ, ποὺ εἶσαι ἕνας καὶ μαζὶ τόσο πολλοὶ ἄνθρωποι.

*

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΜΟΥ

Τὰ βιβλία μου (ποὺ δὲν ξέρουν πὼς ὑπάρχω)
εἲν’ ἕνα μέρος ἀπὸ μένα ὅσο κι αὐτὸ τὸ πρόσωπο•
οἱ κρόταφοι ἔχουν γίνει γκρίζοι καὶ τὰ μάτια γκρίζα
τὸ πρόσωπο ποὺ μάταια ψάχνω στὸν καθρέφτη
ἀνιχνεύοντας τὴ μορφὴ τοῦ μ’ ἕνα ρυτιδιαμένο χέρι.
Ὄχι δίχως κάποια λογικὴ φρίκη
νοιώθω τώρα πὼς οἱ οὐσιαστικὲς λέξεις
ποῦ μὲ ἐκφράζουν βρίσκονται σ’ αὐτὲς ἀκριβῶς τὶς σελίδες
ποῦ δὲ μὲ ξέρουν, κι ὄχι σὲ κεῖνες ποὺ ἔχω γράψει.
Εἶναι καλύτερα ἔτσι. Οἱ φωνὲς τῶν νεκρῶν θὰ μοῦ μιλοῦν γιὰ
πάντα.